سامانه جامع معاونت فرهنگی اجتماعی | کاربرد هنردرمانی در سلامت روان

انجمن علمی دانشجویی کتابت و نگارگری

کاربرد هنردرمانی در سلامت روان

حنانه گليني

نوع درخواست:	کارگاه و کلاس آموزشی (کارگاه (ورکشاپ) فرهنگی، اجتماعی و هنری)
سطح برگزاری:	کشوری
مدرس:	الهه رحیمیان
تاریخ برگزاری:	چهارشنبه, 12 آبان 1400
مکان برگزاری:	اسکای روم
مدت زمان برنامه(دقیقه):	120
تعداد افراد شرکت کننده:	100

انجمن علمی دانشجویی مشاوره معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا(س) با همکاری گروه دانشجویی دانشگاه هنر و ادبیات و با مشارکت انجمن های علمی دانشجویی طراحی پارچه و لباس، کتابت و نگارگری و هنرهای دیجیتال معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا(س)، " وبینارکاربرد هنر درمانی در سلامت روان" را با موضوع بررسی هنر درمانی با هدف افزایش آگاهی از تاثیرات هنر بر سلامت روان با تدریس خانم الهه رحیمیان در روز چهارشنبه 12 آبان ماه 1400 از ساعت17 الی19 با حضور100 نفر از علاقمندان در فضای اسکای روم برگزار کرد. این برنامه آموزشی عملی با حضور خانم الهه رحیمیان (ارشد روانشناسی بالینی خانواده دانشگاه شهید بهشتی، کارشناسی نقاشی دانشگاه هنر تهران، مدرک طراحی و نقاشی از دانشگاه هنرهای زیبا فلورانس ایتالیا، هنر درمانگر، عضو حرفه ای انجمن بین المللی هنردرمانی بیانگر آمریکا و مدیر کارگروه شتابدهنده شناخت و رسانه ی آبانا) و دبیران انجمن ها و حضار گرامی به اجرا رسید. سرآغاز وبینار، خانم هدا برقعی دبیر انجمن مشاوره دانشگاه الزهرا(س) ضمن درود و احترام و خوشامدگویی برنامه را به مدرس کارگاه خانم رحیمیان سپردند. ایشان در ابتدا خود را معرفی نمودند و بخش تئوری کارگاه را آغاز کردند. در این بخش بیان کردند هنر درمانی شاخه ای از روانشناسی و هنر است که دارای رویکرد های هنری و روانشناسانه می باشد.تاریخچه ی آن را می توان از زمان انسان های غارنشین که احساسات خود اعم از ترس، اضطراب و شادی را بر روی دیوار غار ها ترسیم می کردند، در نظر گرفت اما به طور آکادمیک کشورهای انگلیس و آمریکا پایه گذار آن هستند و به صورت موازی پیش می روند. گفته می شود هنر درمانی از بستر نقاشی کودکان و همچنین روانپزشکی پدیدار شده است. در هنر درمانی با کمک ابزار هنری از رویکرد غیر کلامی استفاده می شود به همین دلیل برای درمانجو به نسبت کلام راحت تر و آسان تر است. هنردرمانی بیانگر، رشته ای مجزا است که مجموعه همه هنرها مثل نقاشی، موسیقی، نمایش و ... را شامل می شود. ابزار هنر درمانی شامل ابزار مختص هنرهای تجسمی مانند انواع رنگ، قلمو، کاغذ و مقوا، نخ کاموا، گل و ... می باشد که بر حسب نوع تمرین از این ابزارها استفاده می شود. مزایای هنردرمانی شامل افزایش مهارت هنری در دوران کودکی، ابراز خود و خوداکتشافی، بیان احساسات پنهان، دیدن راه حل ها، خلاقیت و سلامتی در فرایند تمرین ها و ایجاد رابطه مثلثی هنر درمانی است. منظور از ایجاد رابطه ی مثلثی آن است که ابزار هنری بین درمانگر و درمانجو به عنوان واسطه قرار می گیرد و دیگر کلام مطرح نیست. در هنر درمانی اشخاص با هر سنی و در هر محیطی می توانند از آن بهره گیرند فقط با توجه به شرایط سنی تمرینات تغییر می کند. در ایران هنردرمانی بیشتر برای کار با کودکان مطرح شده است اما برای بزرگسالان هم باید آگاهی را افزایش داد مخصوصا برای سالمندان زیرا با بیان گذشته خود و خلق اثر هنری، آرامش بیشتری دریافت خواهند کرد. اصولا افرادی که به سمت هنر درمانی گرایش پیدا می کنند در دو گروه طبقه بندی می شوند. گروه اول جهت توانمند سازی خود شرکت می کنند؛ این توانمند سازی شامل افزایش خلاقیت و اعتماد به نفس و بالا بردن آستانه ی صبر و تحمل سازنده می شود. گروه دوم به دلیل بیماری ها و اختلالاتی مثل اضطراب، افسردگی، ترس و... مراجعه می کنند. هنر درمانی بر سلامت روان تاثیر گذار است به نوعی که مکمل درمان خواهد بود. با خلق اثر هنری احساسات در ضمیر ناخوداگاه شناسایی می شود. علاوه بر آن با بیان احساسات و حس رهایی فضایی امن و بدون قضاوت برای بیان احساساتی مثل ترس، غم و اضطراب خلق می شود. از دیگر تاثیرات آن بر سلامت روان، کمک به کاهش اضطراب و استرس جسمی و ذهنی ( کاهش سطح کورتیزول) و افزایش سطح دوپامین در مغز هنگام خلق اثر هنری می باشد. نتایج به دست آمده از تحقیقات و مطالعاتی که در این حوزه شکل گرفته به ما نشان می دهد که هنردرمانی باعث ایجاد کنترل و شناخت احساسات، افزایش عزت نفس، کشف و سفری در خود و از بین بردن موانع عاطفی و ارتباط موثر می شود. مدرس در بخش عملی کارگاه سه تمرین را برای شرکت کنندگان آماده کردند. تمرین اول نقاشی با دست غیر مسلط بود. این تمرین با هدف گرم کردن دست و نهراسیدن درمانجو از نقاشی بود زیرا اکثر انسان ها با دست غیر مسلط نمی توانند تصویر دقیقی را نقاشی کنند. در تمرین دوم شرکت کنندگان باید تصویر خود را در زمان گذشته، حال و آینده ترسیم می کردند. در این تمرین افراد توانستند احساسات خود را بروز دهند. در تمرین سوم تصویر تخم مرغ جادویی را به نمایش گذاشتند و بیان کردند اگر تخم مرغ بشکند دوست دارید چه چیزی از آن بیرون آید.خواسته ی خود را نقاشی کنید. سپس تصویر غاری را نمایش دادند و گفتند برای اینکه وارد غار شوید چه تصوری از درون غار دارید، آن را نقاشی کنید. در ادامه از شرکت کنندگان خواسته شد تا با تصاویری که نقاشی کرده بودند در حد یک پاراگراف داستان بنویسند. در این تمرین تصویر درون تخم مرغ خواسته ها و آرزوهای خود از این دنیا و تصویری که از درون غار داشتند دیدگاه شان نسبت به دنیا بود. در این بخش عملی، شرکت کنندگان داوطلبانه تمرینات خود را از طریق وبکم به نمایش گذاشتند و به پرسش های مطرح شده پاسخ دادند. سر انجام به عنوان سخن پایانی چندین کتاب مرتبط با این حوزه را معرفی نمودند. ارائه ی تدریس ایشان120 دقیقه طول کشید. در انتها از قبول دعوت خانم الهه رحیمیان و حضور کلیه شرکت کنندگان و اعضای انجمن های علمی دانشجویی مشاوره، کتابت و نگارگری، طراحی پارچه و لباس و هنرهای دیجیتال دانشگاه الزهرا(س) تقدیر و تشکر به عمل آمد و برنامه به پایان رسید.

لینک های مفید

معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا(س)