انجمن علمی دانشجویی بيوتكنولوژي
دومین دوره مسابقات - مناظرات علمی دانشجویی دانشگاه الزهرا (س) موضوع ۲: پیوند اعضای حیوانات به انسان
يلدا مسعودمقام
نوع درخواست:

سخنرانی، گفتگو، تریبون آزاد و کرسی های آزاداندیشی (گفتگوی دوطرفه یا مناظره)

سطح برگزاری:

کشوری

داور:

جمشید فولادی

داور:

عزت عسگرانی

داور:

نسیم قربانمهر

داور:

زهرا موسوی نژاد

تاریخ برگزاری:

یکشنبه, 06 خرداد 1403

مکان برگزاری:

سالن دکتر تورانی دانشگاه الزهرا(س)

مجموعه‌های همکار:

40 انجمن علمی دانشجویی علوم زیستی سراسر کشور, اتحاد زیست شناسان ایران, ستاد توسعه زیست فناوری,

مدت زمان برنامه(دقیقه):

240

تعداد افراد شرکت کننده:

100

انجمن علمی دانشجویی بیوتکنولوژی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا (س) با همکاری ستاد توسعه زیست‌فناوری، اتحاد زیست‌شناسان ایران و تعداد ۴۰ تا از انجمن‌های علمی دانشجویی برتر زیستی کشور "دومین دوره مسابقات - مناظرات علمی دانشجویی دانشگاه الزهرا (س) موضوع ۲: انجام پیوند اعضای حیوانات به انسان دارای خطرات بالقوه‌ای برای انسان و حیوانات است و باید از انجام آن جلوگیری شود." را باهدف تقویت مهارت‌های نرم و توانایی‌های گفتگو و مباحثه علمی نسل جوان و ایجاد مناظرات علمی برای بیان نظرات موافق و مخالف مباحث اخلاق زیستی در این موضوع با حضور چهار نفر از اساتید هیئت‌علمی گروه بیوتکنولوژی دانشکده علوم زیستی به‌عنوان داور، در روز یکشنبه ۶ خردادماه سال ۱۴۰۳ از ساعت ۱۰ الی ۱۴ با حضور ۱۰۰ نفر از علاقه‌مندان در سالن دکتر تورانی ساختمان خوارزمی برگزار کرد. در ابتدای جلسه خانم طناز فرازمندنیا به‌عنوان مجری توضیحاتی را درباره مناظره روز قبل و مناظره این روز ارائه دادند. سپس خانم یلدا مسعودمقام، دبیر انجمن، به توضیح دقیق شیوه‌نامه و قوانین اجرایی مناظره پرداختند. از جمله قوانین این مناظره این بود که دو نفر اعضای مناظره‌کنندهٔ هر گروه، حق بردن برگه یادداشت یا گوشی تلفن همراه را روی میز مناظره‌کننده ندارند و صرفاً می‌توانند روی کاغذ و خودکار قرار داده شده روی میزها، مواردی که به‌خاطر می‌آورند را یادداشت کنند. در این جلسه دو گروه مناظره‌کننده، یکی دانشجویان بیوتکنولوژی دانشگاه الزهرا (س) به‌عنوان گروه موافق و دیگری، دو نفر از دانشجویان بیوتکنولوژی دانشگاه علم و فرهنگ به‌عنوان مخالف، در ۴ مرحله به گفتگو حول موضوع این جلسه پرداختند. در مرحله اول که به مدت ۱۰ دقیقه بود، باید گروه موافق و مخالف نظرات ابتدایی و توضیحات کلی خود را در مورد موضوع مورد مناظره مطرح می‌کردند. گروه موافق ابتدا به اینکه با جزء دوم موضوع پرسیده شده یعنی اینکه باید از پیوند اعضای حیوان به انسان جلوگیری کرد، مخالف نیستند، اشاره کردند. سپس به تاریخچه پیوند عضو حیوانات گریزی زدند که پیوندهای دریافتی انسان از بافت‌های جانوران... در چندماهه اول باعث ایجاد عفونت شد. در ابتدا این پیوندها از پریمات‌ها شروع شدند که به دلیل قرارگیری در معرض انقراض، از پیوند اعضایشان جلوگیری شد و دانشمندان به سراغ موش‌ها و بابون‌ها و خوک رفتند. در مورد خوک، این مشکل وجود دارد که فیزیولوژی خوک و انسان به دلیل تفاوت در اندازه اعضا، فرق دارد. میانگین دمای خوک ۳۹ درجه سانتی گراد است و بنابراین دمای عملکردی این اعضا، ۲ درجه با انسان اختلاف دارد. مورد بعدی، تفاوت طول عمر این دو موجود است که خوک به طور میانگین ۱۵ سال زنده می‌ماند. فرایند rejection پیوند هم مهم است. در بازه ۱ سال و نیم به بعد، ۶۰ تا ۷۰ درصد از کسانی که اندام خوک را گرفته بودند، مشکل انعقاد خون دارند و عوارضی چون سکته را تجربه می‌کنند. گروه مخالف، مشکل کمبود عضو برای پیوندزدن در ایران را مطرح نمود که ۲۵ هزار نفر در انتظارند و روزانه ۱۲ نفر به‌خاطر این انتظار، از دنیا می‌روند. راه‌هایی که برای رفع این مشکل وجود دارد، اول استفاده از سلول‌های بنیادی است که به همه اعضا تعمیم داده نمی‌شود این موضوع هنوز نارسایی‌هایی دارد. به‌عنوان‌مثال، بافت قلب در شرایط in vitro پالس نداشته و نمی‌تواند وارد بدن شود. مشکل دیگر هم مخارج بالای این فناوری است؛ بنابراین، پیوند اعضای حیوان به انسان یک روش موقت است تا فناوری‌هایی مثل سلول‌های بنیادی پیشرفت کنند. اولین پیوند حیوانی در سال ۲۰۲۲ پررنگ شد که کلیه خوک به انسان منتقل شد و فرد دریافت‌کننده بعد از مدتی فوت شد. علت مرگ هنوز به طور دقیق مشخص نیست. مورد دوم و سوم هم پیوند قلب خوک به انسان بوده که این افراد هم کمتر از ۲ ماه زنده ماندند. علت مرگ عفونت‌های داخلی ذکر شده است. مقاله جدیدی که در ۱۷ مه همین سال منتشر شده، عنوان کرده که این مشکل حل‌شدنی است و می‌توان از این عفونت‌ها جلوگیری کرد؛ بنابراین گروه مخالف، معتقد بودند که با تعیین دقیق علت مرگ، می‌توان از وقوع عوامل مسبب آن جلوگیری کرد و پیوند عضو حیوان به انسان را بدون مشکل انجام داد. در واقع در این مقاله جدید، راهکاری ارائه شده تا بتوان کلیه خوک را بدون ایجاد پاسخ ایمنی و رد پیوند در فرد دریافت‌کننده، پیوند زد و آن هم علاوه‌کردن تیموس خود خوک به مجموعه اندام‌های پیوندی است. در مرحله دوم مناظره، گروه‌ها ۴ دقیقه برای تکمیل صحبت‌هایشان فرصت داشتند. گروه موافق در دور ۲، گفتند چند حیطه اصلی برای حل کمبود پیوند عضو انسان‌ها داریم. اول سلول‌های بنیادی که در سال‌های آینده پیشرفت زیادی خواهد داشت. دوم پرینت سه‌بعدی اندام‌ها و سوم مهندسی بافت. به نظر این گروه، استفاده از اندام خوک تنها به مدت ۲ ماه تا رسیدن به فناوری‌های فوق، مورد قبول بود. در واقع اتفاقی که در این فناوری در حال انجام است، استفاده از خوک‌ها به‌عنوان بایو پرینتر است؛ اما خوک بهترین پرینتر برای ما نیست و انتخاب نوع پرینتر هم مهم است؛ بنابراین به‌جای تمرکز روی این پرینتر، بهتر است روی پرینتر بهتری تمرکز شود. گروه مخالف در مرحله ۲ اشاره کردند که پیشرفت‌های سلول‌های بنیادی که متوقف نمی‌شود. مسئله پیوند عضو حیوانات هم به طور جداگانه پیگیری می‌شود. صنعت غذا هم همین است و ما روزانه حیوانات را برای استفاده از آنها پرورش می‌دهیم پس چرا این پرورش را به‌صورت هدفمند دنبال نکنیم و به‌جای استفاده از حیوان برای غذا، از آنها برای حفظ جان انسان‌ها به‌خاطر کمبود عضو استفاده نکنیم؟ چرا که انسان باید در ابتدا زنده بماند و ارگان لازم را داشته باشد تا در ادامه بتواند غذا را هضم کند. در مرحله ۳، گروه‌ها دوباره ۱۰ دقیقه زمان برای پاسخ‌دادن به نظرات یکدیگر داشتند و در مرحله چهارم هم دو گروه در مجموع، ۱۵ دقیقه فرصت داشتند تا هم‌زمان به‌صورت متقابل به دفاع از خود و پاسخ‌دهی به گروه مقابل بپردازند. در این دو مرحله پایانی، گروه موافق اشاره کردند که فقط علت مرگ چند تا از آن‌ها مشخص نبوده و بقیه به عفونت یا rejection بافتی دچار شده بودند. گروه مخالف هم به این موضوع پرداختند که گروه موافق، در حال تکرار حرف خودشان هستند و علاوه بر این، می‌گویند که بودجه باید صرف روش‌های بهتر شود درحالی‌که گروه پزشکی مربوط به سلول‌های بنیادی و مهندسی بافت، کار جداگانه‌ای دارند و با استفاده از عضو حیوانات، کار آنها به قوت خود انجام می‌شود و متوقف نمی‌شود. سپس با اشاره به اینکه مهندسی ژنتیک می‌تواند ژن‌هایی را که در مسیر پیوند عضو حساسیت ایجاد می‌کنند، خاموش کند تا از پس‌زدن پیوند جلوگیری کنند، به نقش علم بیوتکنولوژی در این مسیر پرداختند. در نهایت هم تأکید کردند که جان انسان‌ها مهم است و با پیوند عضو حیوان به انسان، می‌توان انسان‌ها را هر چند به مدت کوتاه، نجات داد. بعد از پایان ۴ مرحله مناظره، پذیرایی کوچکی از مهمان‌ها صورت گرفت تا در این فاصله، داوران و هیئت اجرایی، به جمع‌بندی امتیازات مناظره در این دو روز بپردازند تا بتوانند برنده را اعلام کنند . گروه اول و دوم تنها با اختلاف یک امتیاز برگزیده شدند. گروه اول، گروه بیوتک الزهرا و گروه دوم، گروه مهرشادیسم بودند. گروه سوم (بیگل از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز) هم که در روز اول مناظره شرکت کرده بودند، موفق به کسب مقام سوم این مسابقات - مناظرات شدند. جوایز گروه ها به شرح زیر بودند: تیم اول: ۱ میلیون تومان جایزه نقدی، بازدید از شرکت آریوژن فارمد و شرکت لیوژن فارمد، لوح تقدیر، گواهی معتبر دوزبانه از دانشگاه الزهرا (س) تیم دوم: ۷۵۰ هزار تومان جایزه نقدی ، بازدید از شرکت لیوژن فارمد، لوح تقدیر، گواهی معتبر دوزبانه از دانشگاه الزهرا (س) تیم سوم: ۵۰۰ هزار تومان جایزه نقدی، لوح تقدیر، گواهی معتبر دوزبانه از دانشگاه الزهرا (س) و علاوه بر این، هیئت علمی بیوتکنولوژی دانشگاه الزهرا (س) به هر سه گروه منتخب، بازدید رایگان از آزمایشگاه‌های سایت شرقی دانشگاه را هدیه دادند‌ و هر یک از داوران به نوبه خود، گروه‌های مناظره‌کننده را با جملاتی تشویق کردند. در انتها ضمن اهدای یادبود به سه گروه مناظره‌کننده، به سرکار خانم دکتر زهرا موسوی‌نژاد، دکتر عسگرانی، دکتر جمشید فولادی و خانم دکتر نسیم قربانمهر به پاس شرکت در دو روز مناظره به عنوان داور، لوح تقدیر داده شد و سپس همه حاضران به روی سن آمدند و عکس یادگاری گرفتند.