سامانه جامع معاونت فرهنگی اجتماعی | دوره معرفی مولفه‌های اصلی شعر و اندیشهٔ حافظ

انجمن علمی دانشجویی زبان، ترجمه و ادبیات فرانسه

دوره معرفی مولفه‌های اصلی شعر و اندیشهٔ حافظ

زينب نوروزي

نوع درخواست:	کارگاه و کلاس آموزشی (دوره علمی و آموزشی)
سطح برگزاری:	رشته‌ای
تاریخ برگزاری:	ﺳﻪشنبه, 23 آبان 1402
مکان برگزاری:	اسکای روم
مدت زمان برنامه(دقیقه):	900
تعداد افراد شرکت کننده:	20

انجمن علمی دانشجویی زبان، ترجمه و ادبیات فرانسه معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا (س) با همکاری گروه زبان فرانسه، "دوره معرفی مولفه‌های اصلی شعر و اندیشهٔ حافظ" را باهدف آشنایی بیشتر شرکت‌کنندگان باشخصیت حضرت حافظ و درک بیشتر معنا و مفهوم شعرهای ایشان با سخنرانی آقای دکتر علی خدیور در روزهای سه‌شنبه از 24 مرداد الی 23 آبان‌ماه 1402 از ساعت ۱۷ الی ۱۸:۳۰ با حضور ۲۰ نفر از علاقه‌مندان در فضای اسکای‌روم برگزار کرد. در این جلسات از کارگاه حافظ، استاد خدیور ابتدا به روخوانی، توضیح و تفسیر غزل‌های یک، دو، سه، چهار، پنج و سی و هفت حافظ پرداختند. استاد خدیور در طی این جلسات ذکر کردند که ارتباط ما و حضرت حافظ نباید قطع شود و خیلی از جمله‌های حافظ را نه از معنای ظاهری و نه از معنای کناری نمی‌توان فهمید که این موضوع دو دلیل دارد: 1.ادیب بودن حضرت حافظ ۲.دشوار بودن زبان آن دوره از زبان معیار شاگرد حضرت حافظ به نام محمد گل‌اندام دیوان حافظ را جمع‌آوری کرده است. سپس استاد خدیور به توضیح شرایط سیاسی و اجتماعی دوران حافظ پرداختند. شاه ابواسحاق در دورهٔ نوجوانی حافظ بوده که شاه خوبی بوده و حافظ به نیکی از او یاد کرده است. امیر مبارزالدین از سلسله مظفرالدین‌شاه شاهی دورو و ریاکار بوده که حملهٔ مستقیم در شعرهایش به او نکرده است؛ اما کنایه‌های غیرمستقیم زیادی به او گفته است. در کل، حافظ با دورویی و تزویر بسیار مخالف بود و آنها بدترین کار می‌دانست و به همین دلیل از صوفیان تنفر شدید داشت و اکثر شعرهایش همین مضمون را دارد. در این جلسات به نسخه‌شناسی هم پرداخته شد. استاد خدیور به توضیح سبک خراسانی و عراقی پرداختند. سبک خراسانی حماسی بوده و واژگان عربی کمی و پیچیدگی فکری کمتری دارد. از شاعران این سبک می‌توان به رودکی و فردوسی اشاره کرد. شعرای بزرگ مانند سعدی، حافظ، خواجوی کرمانی و عبید زاکانی سبک عراقی شعر می‌گفتند. در سبک عراقی زبان پیچیده‌تر، استفاده بیشتر از اصطلاحات علمی مانند نجوم و طب، ارجاع به آیات و احادیث قرآن و شعر ملمع رایج است. گویندگان سبک عراقی در سرودن غزل ماهرتر بودند. استاد خدیور به توضیح شخصیت‌های مثبت و منفی و مکان‌های مثبت و منفی پرداختند. از نظر حافظ پیر مغان، رند، قلندر، دردی کشان، ساقی، مغبچه شخصیت‌های مثبتی هستند که از ریا و تزویر دور هستند و از ترس آبرو زندگی نمی‌کنند. میخانه، کوی مغان، خرابات مکان‌های موردعلاقه حافظ بودند. پرکاربردترین شخصیت در دیوان حافظ صوفی بوده که آنها به‌شدت منفی می‌دانست و محتسب شخصیت منفی دیگر که مسئول اجرای قوانین شرعی که خود مست بوده و شخصیت منفی دیگر واعظ است. خانقاه، مکانی که صوفیان و عارفان دور هم جمع می‌شدند و مدرسه که در قدیم مدرسه علوم دینی بوده و به اعمال ظاهری و دورویی ربط پیدا می‌کند از مکان‌های منفی شعرهای حافظ یاد می‌شوند.

لینک های مفید

معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا(س)