سامانه جامع معاونت فرهنگی اجتماعی | تصویرپردازی از حکمرانی آرمانی؛ کارکردها و کژکارکردها

حوزه فرهنگی

تصویرپردازی از حکمرانی آرمانی؛ کارکردها و کژکارکردها

عطیه کاظم فرحزادی

نوع درخواست:	رویدادهای فرهنگی و اجتماعی (نشست)
سطح برگزاری:	کشوری
سخنران:	علی اصغر پورعزت
تاریخ برگزاری:	یکشنبه, 15 اسفند 1400
مکان برگزاری:	اسکای روم
مدت زمان برنامه(دقیقه):	90
تعداد افراد شرکت کننده:	80

باسمه تعالی سومین دوره از سلسله نشست های آرمان شهر با موضوع "ملاحضات عملی تحقق آرمانشهر؛ سیاست گذاری فرهنگی"، به میزبانی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا(س) از 14 الی۱9 اسفندماه 1400 برگزار شد. دومین جلسه از این نشست ها با عنوان "تصویرپردازی از حکمرانی آرمانی؛ کارکردها و کژکارکردها" با سخنرانی دکتر علی اصغر پور عزت در روز یکشنبه 15 اسفند ۱۴۰۰ ساعت ۱6 برگزار شد. در این جلسه به بیان دکتر پور عزت ابتدا باید اندیشید این واژه آرمانی مثبت است یا منفی؟ آیا واژه‌ی ایده‌آل در برابر آرمانی قرار می‌گیرد یا خیر؟ آیا ترجمه درستی برای ایده‌آل هست یا نه؟ و آیا این واژه دقیقاً در برابر منطقی قرار می‌گیرد یا خیر؟ آیا پدیده‌ای مثل آرمان‌شهر می‌تواند فقط کارکرد داشته باشد؟ یا فقط می تواند کژ کارکرد داشته باشد؟ ایشان ضمن اشاره به نقد جورج اور ول از جامعه آرمانی کمونیستی در کتاب مزرعه‌ی حیوانات بیان داشتند، تمام شعارهای ایدئولوژیک دستاویزی برای سلطه ای خشن‌تر از سلطه بی‌پروای لیبرالیسم است. ایشان در تعریف آرمانشهر به موارد زیر اشاره کردند که در اندیشه آرمانشهری وجود دارند: 1- آرمان‌شهر باعث ایجاد شور و شوق می شود. 2- انزجار از وضع موجود: در واقع شما ابتدا پذیرفته‌اید که وضع موجود خوب نیست و باید تغییر کند. 3- گذار از وضع موجود و اشتیاق به تحقق وضع مطلوب: یافتن راه‌های تعالی نشان می دهد از این اندیشه به‌درستی استفاده کرده‌ایم ولی اگر آن اشتیاق به رفتارهای غیرمنطقی منجر شود در واقع ما از این اندیشه آرمان‌شهری استفاده مطلوب نکرده‌ایم. نکته ای که در اینجا به آن اشاره شد این است که در زبان فارسی هنگامی‌که از آرمان‌شهر سخن می‌گوییم افسارگسیخته ذهنمان را به تخیل نمی‌سپاریم بلکه گویا اندکی جوهر واقع‌گرایی در آرمان‌شهر وجود دارد که این جوهر آرمان‌گرایی در اتوپیا وجود ندارد. کژکارکردهای خطرناک آرمانشهر: آرمان‌شهر یک نوع سلطه توهم آلوده ایدئولوژیک را ترویج می‌کند. این نگاه آرمان‌شهری طرف‌دارانی را برمی‌انگیزد که به خود حق می‌دهند برای رسیدن به آرمان‌شهر شان خون به پا کنند و مخالفان را از سر راه بردارند. این کژ کارکردهای خطرناک آرمان‌شهر به این برمی‌گردد که ایدئولوژی جایگزین عقل شود و به سرکوب مخالفان بپردازد. ویژگی آرمان‌شهر بد: 1- خروج از سیطره عقل و مجال دادن به اندیشه هرج‌ومرج‌طلب و گریز از محکمه‌ی عقل چنین آرمان‌شهری نمی‌تواند تعالی دهنده جامعه باشد 2- گریز از سیطره دانش و مجال دادن به اندیشه نسبی‌گرا و توجیه دانش و در نهایت روی اوردن به سفسطه برای بقا 3- دادن تصویری ابتذال گرا از آرمان‌شهر 4- ایدئولوژی گرایی افراطی 5- رواداری قدرت‌گرایی افراطی که درواقع می‌خواهد از زور برای متقاعد کردن دیگران استفاده کند. کارکردهای تعالی دهنده: 1- زمانی که بن‌مایه‌ی طرح را اندیشه آرمان‌شهر و عقلانیت قرار دهید سطح تلاش و کوشش خردمندانه افزایش پیدا می‌کند. 2- تهی بودن از ابتذال و پرهیز از بی‌اخلاقی در رؤیاپردازی 3- تهی بودن از توهم و تخدیر زدوده گی 4- تهی بودن از رؤیای نامربوط یا افسانه زدوده گی 5- تهی بودن از رؤیاهای دست‌نیافتنی یا اسطوره زدوده گی از جمله ویژگی‌های آرمان‌شهر خوب: 1- ارائه راهکار تحقق: یک آرمان‌شهر خوب هم‌راستا با عقلانیت توسعه است به عبارتی آرمان‌شهر خوب مبادی عقلانی را تایید می‌کند و راهکارهای عقلانی خود را معرفی می‌کند. 2- خردمندان را معرفی می‌کند و راه‌های ایجاد خردمندانه‌ای تمدن برتر و موعود یا تصویرپردازی شده را مدنظر قرار می‌دهد. 3- به‌طور جمعی توسط آحاد جامعه به‌صورت آگاهانه طراحی می‌شود. مهم‌ترین ویژگی که آرمان‌شهر دینی به ما معرفی می‌کند وجود شایستگان است از منظر آیه سوره مبارکه انبیاء این‌طور به‌نظر می‌رسد که شرط ورود به جامعه آینده داشتن صلاحیت است. چالش مسئولیت‌پذیری آینده پژوهان آرمان‌شهر پرداز: آینده پژوهان آرمان‌شهر را بر مرکب عقل و خرد باید به تصویر بکشند. با طرح چند سوال درمورد ارمانشهر و مفهوم و معنا شناسی ان در چهارچوب هم ارمانشهر هم اتوپیا و هم مدینه فاضله پرسش هایی مطرح شد که ما به موضوع کارکرد و کژ کارکرد ارمانشهر واقف شویم. جلسه با مروری بر مباحث رأس ساعت 17 به پایان رسید.

لینک های مفید

معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا(س)